1. Бүгін Мәжілістің Заңнама және сот-құқықтық реформа комитеті Бас прокуратура жанындағы активтерді қайтару комитетімен бірлесіп "заңсыз сатып алынған активтерді мемлекетке қайтару туралы"Заңды іске асыру мәселесі бойынша дөңгелек үстел өткізді. 2. Активтерді мемлекетке қайтару туралы заң 2023 жылғы 12 шілдеде Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыру үшін қабылданды. Оның негізгі мақсаты-әлеуметтік әділеттілікті және елдің тұрақты экономикалық және әлеуметтік дамуын қамтамасыз ету. 3. Контурлары Заңға енгізілген активтерді қайтару процесі осы саладағы негізгі халықаралық стандарттарға сәйкес келеді. Активтерді қайтару комитетінің төрағасы Нұрдәулет Сүйіндіков Заңның жаңа тетіктері қалай қолданылатыны, азаматтық тәркілеу құралдарын пайдалана отырып активтерді қайтару тәжірибесі пысықталатыны туралы баяндады. 4. Активтерді қайтару жөніндегі комитет, комиссия жүргізген жұмыстың нәтижелері бойынша Премьер-Министр Олжас Бектеновтың басшылығымен 325 млрд теңгеден астам сомаға активтерді, оның ішінде 272 млрд теңге мөлшеріндегі ақшалай қаражатты мемлекетке қайтару туралы келісімдер мен талап-арыздар мақұлданды. Активтерді қайтару комитетінің төрағасы хабарлағандай, мемлекетке елімізде және шетелде 50 млрд теңгеден астам сомаға мүлік берілді. 5. Қысқа уақыт ішінде Комитет барлық негізгі халықаралық ұйымдармен және басым юрисдикциялармен байланыс орнатып, нығайта алды. Ұрланған активтерді-СтАР қайтару бойынша БҰҰ ЕҚБ және Дүниежүзілік банктің бастамасымен өзара іс-қимыл жолға қойылған. Олардың қолдауымен активтерді қайтару тетіктерін жетілдіру бойынша бірқатар жобалар іске асырылуда. Қазақстан жаһандық сыбайлас жемқорлыққа қарсы жедел желісінің мүшелігіне кірді. Бүгінгі таңда ЕҚЫҰ-мен бірлесіп активтерді қайтару бойынша жеке кешенді жобаны іске асыру мүмкіндігі зерттелуде. 6. Құқық қорғау (Антикора, ҚММ) арнаулы және уәкілетті мемлекеттік органдардың бірлескен күш-жігерінің арқасында 2022-2023 жылдары мемлекетке шамамен 1,5 трлн теңге сомаға активтерді қайтаруға мүмкіндік туды. 7. Ақша, оның ішінде қайтарылған мүлікті сатудан түскен ақша елдегі әлеуметтік және экономикалық жобаларды қаржыландыру мақсатында арнайы мемлекеттік қордан жинақталады және жұмсалады. Қаражаттың бір бөлігі білім беру инфрақұрылымын қолдау қорына түсті, оған жалпы сомасы 134 миллиард теңгеге 46 мың оқушыға 82 мектеп құрылысы қаржыландырылды. 24,8 мың оқушыға 37 мектеп пайдалануға берілді. 2024 жылдың соңына дейін тағы 25 мектеп пайдалануға беріледі. 8. "ӨКМ Операторы" ЖШС қайтарған 180 млрд теңге есебінен: халықты жеңілдікпен автокредиттеу жөніндегі бағдарлама; агроөнеркәсіптік кешен субъектілерінің техниканы лизингке сатып алуы; өңдеу өнеркәсібінің жобалары қаржыландырылды. 9. Мемлекет пайдасына айналдырылған жер учаскелері мен өзге де жылжымайтын мүлік ел халқының мүддесі үшін де пайдаланылады. Алматы, Ақмола және Түркістан облыстарында алынған жерлер халықтың ауыл шаруашылығы жануарларын және тауар өндірушілерді жаю үшін айқындалған. Бұл шаралар жайылымдық жерлердің тапшылығын азайтты. Алматыда қайтарылған учаскелердің бірінде 240 бала мектепке дейінгі біліммен қамтамасыз етілетін жаңа балабақша салу жоспарлануда. 10. Жалпы, уәкілетті органдар заңды айналымға тиімді енгізу және қайтарылған активтерді қоғам мен мемлекет мүддесіне пайдалану жөнінде шаралар кешенін қабылдайды. 11. Депутат Марат Башимов ел Президентінің Қоғамдық сұранысы мен тапсырмасын ескере отырып, тақырыптың өзектілігін атап өтті. Мәжілісмен қатысушылардың назарын қысқа уақыт ішінде құқық қорғау және уәкілетті мемлекеттік органдар қол жеткізген маңызды нәтижелерге аударды. 12. Депутаттар Николай Арсютин, Ермурат Бапи, Бақытжан Базарбек, Татьяна Савельева сөз сөйледі , Қайрат Балабиев, Динара Наумова, Унзила Шапақ, Асқар Садықов, Данабек Исабеков, Нұрсұлтан Байтілесов , Ажар Бахит, Самат Мұсабаев және басқалар. Депутаттар активтерді қайтару бойынша барлық процестердің одан әрі ашықтығы қажеттігін атап өтті. Аталған тақырыпты талқылай отырып, депутаттар субъектілер өз мүлкін сата алады, ақшаны алып тастайды және активтерді басқа жолмен жасыра алады деген алаңдаушылық білдірді. 13. Сонымен қатар, олар 1991 жылдан бастап жекешелендірілген ірі өнеркәсіп кәсіпорындарын, стратегиялық нысандар мен пайдалы қазбалар кен орындарын мемлекетке қайтару мәселелеріне қызығушылық танытты. 14. Заңсыз сатып алынған мүлікті қайтару бойынша мәжбүрлеу шараларын қолдану тәжірибесі, сондай-ақ басталған жұмысқа кедергі келтіретін заңнамадағы олқылықтардың болуы туралы мәселе көтерілді. 15. Ел экономикасы үшін де, Қазақстан азаматтары үшін де жүргізіліп жатқан жұмыстың маңыздылығы атап өтілді. Алдын ала. Комитет Снежанна Имашева болашақта қайтару тетіктерін жетілдіру және мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін арттыру үшін қажетті заңнамаға түзетулерді қарауға дайын екенін білдірді.