Бүгінгі депутаттық сауалым кәсіп үшін ұзақ мерзімді әрі қолжетімді кредиттік ресурстар мен халықтың несиеленуін төмендету мәселелері бойынша Премьер-Министрдің орынбасары Е.К.Жамаубаев пен Ұлттық банк төрағасы Т.М.Сүлейменовке арналды.

Қазақстанда екінші деңгейлі банктерден заңды тұлғаларға несие беру деңгейі төмендеуде. Біздің деректеріміз бойынша, егер оларды кредиттеу көлемі 2010 жылы ЖІӨ-ге 25,1% -. құраса, онда 2022 жылдың қорытындысы бойынша бұл көрсеткіш үш есеге қысқарған. Қазақстан осы көрсеткіш бойынша ТМД қатарындағы көрші елдерден едәуір артта қалуда. Мәселен, 2022 жылдың қорытындысы бойынша Ресейдегі заңды тұлғаларға кредит беру көлемі ЖІӨ – нің 38,7%–, Өзбекстанда – 32,5% -, Грузияда-28,6% - 2 және т. б. құрады.

Сөйте тұра жеке тұлғалар үшін несие берудің көрсеткіштері мүлдем басқаша. Ұлттық Банктің деректері бойынша 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап көлемдер 51,3% - ға немесе 16,2 трлн теңгеге дейін ұлғайған.

Бұл ретте 2 110 мың азамат 1 шілдедегі жағдай бойынша 1,5 трлн теңге сомаға проблемалық ипотекалық несие алған. Олардың көпшілігінің басында бірнеше кредит бола тұра, ЕДБ шектеусіз жаңа қарыздар беріп отыр. Өйткені кепілсіз банктік қарыздар бойынша жылдық тиімді мөлшерлеме – 56%, ал кепіл бойынша – 40% құрайды.

Осыған байланысты Үкімет пен реттеуші банктердің ШОБ субъектілерін қаржыландыруы кезінде пруденциалдық ынталандыруға, банктерді синдикатталған қаржыландырудың ірі жобаларына тартуға, осы активтерді сатып алғысы келетіндердің барлығына тең қолжетімділік үшін бірыңғай цифрлық платформа арқылы "бұғатталған активтерді" экономикалық айналымға тартуға, жылдық тиімді активтердің негізсіз мөлшерін 56% - дан төмендетуге қатысты бірқатар ұсыныс сауалдарды қойдым.