Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрінің

Бірінші орынбасары

Р. В. Склярға

ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ

Құрметті Роман Васильевич!

Мемлекет басшысы Қазақстан халқына Жолдауында автомобиль жолдарының жай-күйі мәселесін көтерді. Шынында да, көптеген жылдар бойы жыл сайын айтарлықтай қарыз және бюджеттік қаражат бөлінгеніне қарамастан, автомобиль жолдарының сапасы жақсармайды. Баршаға белгілі проблемалардан басқа, саладағы шешілмеген негізгі мәселелер: ескірген арнайы техника, Құрылыс маусымында битум тапшылығы, жолдарды бұзатын ауыр жүк көлігінің басымдылығымен Күрес және жол бойындағы сервисті дамыту болып қала береді. Мұның бәрі, сайып келгенде, елде жолдардың тиісті сапасының болмауына әкеледі.

Мемлекеттік сатып алу шарттары арқылы автожол жұмыстарын ұйымдастырудың қолданыстағы әдістері сыбайлас жемқорлыққа, жолдардың сапасыздығына және жыл сайынғы жол жабындарын жөндеу қажеттілігіне әкелді. Мұндай шарттар бойынша мердігерлер көздейтін жалғыз мақсат-қысқа мерзімге жету және мемлекеттен ақша алу, ал жолдардың сапасы мәселесі екінші орынға шығады.

Біз МЖӘ арқылы бюджет қаражатын үнемдеу тетігін ұсынамыз. Тәсілді түбегейлі өзгерту қажет: жолдың жай-күйіне тек бір жыл мерзімге жауап беретін мердігерлерден оларды кейіннен аз жөндеу үшін сапалы салуға мүдделі жолдардың "иелеріне". Мемлекеттік сатып алу туралы шарттардың орнына мемлекеттік-жекешелік әріптестік (бұдан әрі - МЖӘ) шарттарын жасасу қажет. Барлық жұмыстарды бір учаскеде орташа және күрделі жөндеуді қоса алғанда, жолдарды күтіп ұстау жөніндегі бір ұзақ мерзімді келісімшартқа біріктіру қажет.

Тек жолдарды күтіп ұстауды аутсорсингке беруге байланысты ҚазАвтоЖолдың алдыңғы сәтсіз тәжірибесі жақсы нәтиже бермеді. Бірнеше мың Мемлекеттік сатып алу шарттарының орнына ҚазАвтоЖолдың бүкіл желісіне 300-500-ге жуық ұзақ мерзімді МЖӘ шарттарын жасасу қажет. Бұл шарттар ұзындығы 200-300 км жол учаскелерін қамтуы керек. әрқайсысы жеке серіктеске инертті материалдарды, битумды және қажетті жабдықты сақтау үшін жол-пайдалану басқармаларының ғимараттарын пайдалануға берумен.

Ұзақ мерзімді шарт мердігерге бірнеше жыл бойы учаскеде негізгі және көмекші персоналды ұстап тұруға, лизингке жаңа арнайы техниканы сатып алуға және битумның қажетті көлемін алдын ала сатып алуға мүмкіндік береді. Бұл мердігердің орындалатын жұмыстарға көзқарасын өзгерту арқылы сыбайлас жемқорлықты азайтуға және жолдардың сапасын арттыруға, жол бойындағы қызмет көрсетуді және дәретханаларды күтіп ұстауды жақсартуға, сондай-ақ автоматтандырылған өлшеу құралдарын орнату арқылы ауыр жүк көлігінің артық салмағын бақылауды қамтамасыз етуге көмектеседі.

Автожол саласында ұзақ мерзімді МЖӘ келісімшарттарын сәтті қолданудың мысалы ретінде тамаша нәтижелерге қол жеткізген Скандинавия елдері бола алады. Мұндай келісімшарттарды қолдану жолдарды жөндеуге және күтіп ұстауға арналған жиынтық шығындарды шамамен 40-50% - ға төмендетуге мүмкіндік береді, тіпті жөндеу аралық мерзімдерді ұлғайтуға мүмкіндік береді.

Біздің фракциямыздың іс-шараларының бірінде 2018 жылы Азия даму банкі Орталық Азия елдері үшін жолдарды күтіп ұстауға арналған тиімді келісімшарттар бойынша ұсыныстар әзірлегені және МЖӘ-нің осындай ұзақ мерзімді келісімшарттары бойынша жеке мердігерлерді қаржыландыруға дайын екендігі айтылды. Алайда, мұндай жағдайларда да уәкілетті орган 6 жылға жуық автожол саласындағы ұзақ мерзімді шарттар бойынша халықаралық тәжірибе негізінде бағдарламалық МЖӘ құру мүмкіндігін қарастырғысы келмейді.

Осыған байланысты:

1) жұмыстардың басталу және аяқталу мерзімдерін егжей-тегжейлі көрсете отырып, облысаралық және ауданаралық автомобиль жолдарын жөндеу мен салудың бекітілген кестесін ұсынсын.

2) МЖӘ тетігімен салыстыру призмасы арқылы жолдарды жөндеу және салу саласында мемлекеттік сатып алуды қолданудың айрықша артықшылықтарын қамтитын егжей-тегжейлі талдау ұсынуға міндетті.

"Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңының 27-бабына сәйкес депутаттық сауалға заңнамада белгіленген мерзімде жазбаша жауап беруіңізді сұраймыз.

Құрметпен,

"Қазақстан Халық партиясы"

фракциясы депутаттары

М. Магеррамов

И. Смирнова

И. Сұңқар

Г. Танашева