Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрі

Ә.С.Қуантыровқа

Құрметті Әлібек Сәкенұлы!

Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы" 2023 жылғы 1 қыркүйектегі №318 Жарлығымен Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі оны көлік министрлігі мен өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне бөлу жолымен қайта ұйымдастырылды.

Осыған байланысты, өнеркәсіп және құрылыс министрлігі Ашық НҚА порталында жарияланған өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің ережесін бекіту туралы Үкімет қаулысының жобасын әзірледі (https://legalacts.egov.kz/npa/view?).

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің ережесінің жобасында Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің жаңа (бұрын көзделмеген функциялары) функциялары көзделген:

басымды ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының тізбесін қалыптастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

басымды ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының тізбесін бекіту; (орыс тілінде 517) және 518)тармақшалар).

Басым ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының тізбесін және басым ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының тізбесін жасау қағидаларын бекіту функциялары келесі себептерге байланысты Индустрия және құрылыс министрлігінің құзыретіне жатпайды және кіре алмайды деп есептеймін.

ҚР ӘРПК-нің 41-бабының 3-тармағына сәйкес  мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының заңнамасында өздеріне көзделмеген функцияларды жүзеге асыруына тыйым салынады.

Қолданыстағы заңнамалық актілерде бірде-бір мемлекеттік органда басым ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының қағидалары мен тізбесін бекіту жөніндегі функция көзделмеген.

ӘРПК-нің 41-бабының 2-тармағының 3-бөлігінде реттеуші функцияларға мемлекеттік функцияларды жүзеге асыруды нормативтік құқықтық қамтамасыз ету, нормативтік құқықтық актілердің орындалуын тіркеу және талдау, мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіру, мемлекеттік активтерді басқару жатады.

"Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі Заңының (бұдан әрі - Заң) 1-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында агроөнеркәсіптік кешен көзделген - ауыл шаруашылығы, балық шаруашылығы өнімдерін өндіруді, дайындауды, сақтауды, тасымалдауды, қайта өңдеуді және өткізуді, сондай-ақ тамақ өнеркәсібін, оларды қазіргі заманауи техникамен, технологиялық жабдықпен, ақшамен, ақпараттық және басқа да ресурстармен қамтамасыз ететін ілеспе өндірістер мен қызмет салаларын, ветеринариялық-санитариялық және фитосанитариялық қауіпсіздікті, ғылыми қамтамасыз ету мен кадрлар даярлауды қамтитын экономика салаларының жиынтығы.

Сонымен, ауылшаруашылық машиналары мен жабдықтары агроөнеркәсіп кешенінің құрамдас бөлігі болып табылады.

Заңның 6 бабының 1 тармағына сәйкес агроөнеркәсіптік кешенді дамыту саласындағы уәкілетті органның құзыретіне мыналар кіреді:

      - агроөнеркәсіптік кешен саласындағы техникалық саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу;

- агроөнеркәсiптiк кешен субъектiлерiн техникалық жарақтандыру және ауыл шаруашылығы техникасын дамыту жөнiндегi шараларды әзiрлеу;

- тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, оларға арналған тіркемелерді мемлекеттік тіркеу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

- субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту: агроөнеркәсіптік кешен субъектілеріне кредит беру, сондай-ақ ауыл шаруашылығы жануарларын, техникасы мен технологиялық жабдықтарын сатып алуға лизинг беру кезіндегі сыйақы мөлшерлемелері.

Осылайша, қолданыстағы заңнама Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігіне ауыл шаруашылығы техникасы бөлігінде қажетті өкілеттіктердің ауқымын береді. Осыған байланысты басым ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының тізбесін және басым ауыл шаруашылығы машиналарының тізбесін қалыптастыру қағидаларын бекіту жөніндегі функциялар ауыл шаруашылығында пайдаланылатын техника саласындағы қатынастарды реттейтіндіктен, АӨК-дегі уәкілетті мемлекеттік орган қызметінің құрамдас бөлігі болуы тиіс екенін атап өтеміз.

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне қандай мақсатта осындай функциялар беру жоспарланып отырғаны түсініксіз. Сондай-ақ функцияның тікелей нәтижесі, атап айтқанда мемлекеттік органның осы функциясын іске асырудың тікелей нәтижесі айқын емес. Нәтижесінде тікелей нәтиже алушы кім болады деген сұрақ туындайды - егер бұл шаруалар болса, онда функцияны Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне бекітуге болмайды.

Сонымен қатар, ауыл шаруашылығы техникасының басымдығын мемлекеттік реттеу айқындай алмайды. АӨК субъектісі, атап айтқанда ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші бір өндірушінің немесе екіншісінің ауыл шаруашылығы техникасын сатып алу туралы шешімімен осы басымдықты айқындайды. Мемлекеттік органдардың фермерге қандай ауылшаруашылық техникасын сатып алу керектігін анықтауға құқығы жоқ және болмауы керек.

Осыған байланысты Өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне бекітіп беру ұсынылатын басым ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарының тізбесін қалыптастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту бойынша жаңа функцияларға талдау жүргізуді және осы функцияларды Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің құзыретінен алып тастау қажеттілігі немесе алып тастау қажеттілігі жоқ екендігі туралы ұстаным білдіруді сұраймын.

Құрметпен,                                                               Б.Нажметдинұлы