Мемлекет басшысы өз Жолдауында ел үшін Еуразия құрлығының жетекші аграрлық орталықтарының біріне айналудың стратегиялық мақсатын белгіледі.

Бұл мақсатқа жерді тиімді пайдалану мәселелерінде тәртіп орнатпай-ақ қол жеткізу мүмкін емес. «АМАNАТ» партиясының «Жер Аманаты» жобасы осыған бағытталған және сәтті жүзеге асырылуда. Қазірдің өзінде 8 млн гектардан астам жер мемлекеттік меншікке қайтарылды.

Осы жұмысты жалғастыру және жүйелік мониторингті енгізу үшін адами факторды қоспағанда, саланы цифрландыруды аяқтау қажет.

Алайда, сенімді деректерді қалыптастыру процестеріне әрдайым мүдделі тараптар қатыса бермейді. Деректермен және мемлекеттік ақпараттық жүйелердің жұмысымен ведомствоаралық проблемалар цифрландыруды айтарлықтай тежейді.

Біріншіден, тіркеу деректері реттелмеген. Мысалы, космомониторинг барысында жүйемен есепке алынбаған миллионнан астам егістік жерлер анықталды. Жер учаскелерінің нысандары мен шекараларының сәйкес келмеуі, меншік иелерінің қайталануы және т.б. орын алады. Бұл түсінікті, өйткені "мемлекеттік жер кадастры" ақпараттық жүйесі 226 дербес базадан құрылған деректермен жұмыс істейді, оларды біріктіру кезінде тексеру жүргізілмеген. Барлық қағаз құжаттары сақталмайды және цифрландырылмайды. Бұл жергілікті атқарушы органдардың жұмысы.

Нақтылау өте баяу, процесс әр түрлі координаттар жүйелерінде алынған мәліметтермен күрделене түседі және ұлттық жүйе тек 2025 жылдан бастап енгізіледі.

Бұл деректер бір жүйеден екінші жүйеге ауысып, жаңа және жаңа қателер тудырады.

Екіншіден, жер балансының орталықтандырылған цифрлық базасы жоқ. Оны жергілікті атқарушы органдар Excel кестелерінде жүргізеді және кеңістіктік деректерді қамтымайды.  Жердің шамамен 30 пайызы теңгеріммен қамтылмаған. Бұл олардың мәртебесін және мақсатты пайдалану фактісін бағалау мүмкін емес екенін көрсетеді, олар сұр аймақта қалады.

Жер балансында кеңістіктік деректердің болмауы әлі күнге дейін субсидияларды бөлу кезінде нақты есептеулер жүргізуге мүмкіндік бермейді.

Үшіншіден, жерді пайдаланудың заңдылығын белгілеу процесіне қатысты сұрақтар бар. Мұнда алаяқтық схемаларды жүзеге асыру үшін белсенді қолданылатын жануарларды есепке алу бағдарламасы ерекше назар аударуға тұрарлық. Шаруашылықтардың балансында "виртуалды сиырлар" пайда болады, олар малды жасанды түрде көбейтеді, демек жайылымдық жерлерге деген қажеттілік.

Егер деректер сапасына және жер саласындағы процестерді автоматтандыруға қатысты жағдай өзгермесе, жерді пайдаланудың ашықтығы мен әділдігін қамтамасыз ету мүмкін болмайды.

Жоғарыда айтылғандарға байланысты біз қажет деп санаймыз:

Мемлекеттік жер кадастрында деректердің сапасын арттыру жөнінде шаралар қабылдансын;

Кеңістіктік деректерге негізделген цифрлық жер балансын құруды жеделдетілсін;

Салалық ақпараттық жүйелердегі кемшіліктерді жойылсын;

Барлық деңгейдегі ақпараттық жүйелерді жүргізу сапасы үшін операторлардың жауапкершілігін күшейтілсін;

Ұлттық координаттар жүйесін әзірлеуді толық, уақтылы қаржыландыруды және ұйымдастырушылық қолдауды қамтамасыз етілсін;

Ақпараттық жүйелерді одан әрі біріктіру кезінде дәйексіз деректердің көші-қонына жол берілмесін.